کاربرد تحلیل رویداد حساس در مستندسازی دانش ضمنی

نوع مقاله : پژوهشی کیفی

نویسندگان
رضوان حسین قلی زاده 1
زهرا غفاریان سخن ور 2
1 دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد
2 کارشناس برنامه ریزی آموزش شرکت برق منطقه ای خراسان
چکیده
هدف اصلی این پژوهش کاربرد تکنیک رویداد حساس برای مستندسازی تجربیات کارکنان می‌باشد. برای دستیابی به این هدف از روش تحلیل شبکه به‌منظور شناسایی کنشگران کلیدی حائز تجربه و نیز تکنیک تحلیل رویداد حساس به‌مثابه یک تکنیک مؤثر جهت گردآوری داده‌های موردنیاز در فرایند ثبت و مستندسازی دانش ضمنی بهره گرفته شد. مطلعان کلیدی را کارکنان دانشگاه فردوسی مشهد تشکیل دادند. نخست، موقعیت کنشگران بر اساس شاخص­های مرکزیت در شبکه به­دست آمد و کنشگران محوری شناسایی شدند. در ادامه به­منظور مستندسازی دانش ضمنی به‌دست‌آمده در مواجه با رویداد حساس، مصاحبه با 9 نفر از کنشگران محوری در شبکه انجام شد. یافته‌های حاصل از تحلیل مصاحبه‌ها در دو دسته رفتارهای کار و ناکارآمد مدیران، کارکنان و سازمان ارائه شد. بدین ترتیب، در سطح مدیران مهم‌ترین رفتارهای کارا که منجر به عملکرد مطلوب در مواجهه با رویداد حساس شدند عبارتند از: ویژگی­های شخصیتی، هدف­گرایی، نهادینه کردن کار تیمی، انگیزش، گزینش هوشمندانه کارکنان و ایجاد همسویی در ذینفعان. همچنین، سبک مدیریت تیلوری به‌عنوان مهم‌ترین رفتار ناکارا که عملکرد کارکنان را تحت‌الشعاع قرار می­دهد، شناخته شد. در سطح کارکنان جست‌وجوی هدفمند داده­ها، به‌کارگیری سازوکارهای اشتراک دانش، برنامه‌ریزی، انگیزش درونی، ویژگی­های شخصیتی، کار تیمی و مشارکت ذی­نفعان به‌عنوان رفتارهای کارا، و فشار کاری، نداشتن یک دیدگاه کلی از نتیجه، اصطکاک میان کارمندان جدید و قدیمی، استفاده از روش آزمون‌وخطا به‌عنوان رفتارهای ناکارا شناخته شدند. در سطح سازمان نیز امنیت شغلی و رفت‌وآمد نیروی کاری به‌عنوان عوامل مسبب رفتارهای ناکارا معرفی شدند.
کلیدواژه‌ها
مدیریت دانش ضمنی
تجارب سامانی
رویداد حساس
تحلیل شبکه

موضوعات

عنوان مقاله English

Application of Critical Incident Technique in Tacit Knowledge Documenting

نویسندگان English

rezvan hossein gholizade 1
zahra ghafarian sokhnavr 2
1 Associate Professor, Faculty of Psychology and Educational Sciences, ferdowsi university of mashhad
2 educational planing expert, regional electricity company of khorasan
چکیده English

The main purpose of this study is to documenting tacit knowledge derived from employee experience. A Critical Incident Techniqu was used to achieve this purpose. First, 51 employees of the Resource Planning and Development department of Ferdowsi University Of Mashhad participated in the research in order to find key actor, using the social network analysis. At this stage, social network analysis questionnaire was used to collect data. Based on the findings of the study at this stage, relationship arrangement graph of actors was depicted and actors positions was obtained based on centralization indices in network. Then, based on the results of data analysis, key actors in organizational knowledge network of Ferdowsi University of Mashhad were identified. At the next stage, Narrative interviews were used to to find effective and ineffective behaviors in dealing with critical incident.

کلیدواژه‌ها English

Tacit Knowledge Management
Organizational Experience
Critical Incident Technique
network analysis
[1] حسین قلی زاده، رضوان (1392). استراتژی کسب و کار دانش‌بنیان: رویکردی جدید به تدوین استراتژی از منظر مدیریت دانش. تهران: دهمین کنفرانس بین المللی مدیریت استراتژیک.
[2] Halawi, L. A., McCarthy, R. V., & Aronson, J. E. (2006). Knowledge management and the competitive strategy of the firm. Learning Organization, The, 13(4), 384-397.
[3] Sternberg, R. & Grigorenko, E. L. (2001). Practical intelligence and the principal. Reported in the office of educational research and improvement (OERI) of the U.S. Department of education through a grant to the laboratory for student success (LSS) at the temple university center for research in human development and education (CRHDE).
[4] Leonard, N., & Insch H. (2005). Tacit knowledge in academia: a proposed model and measurement scale. The journal of Psychology, 139(6), 495–512.
[5] Nonaka, I. & Takeuchi, H. (1995). The knowledge-creating company: how Japanese companies create the dynamics of Innovation. Oxford University Press, Oxford.
[6] Nonaka, I., & Konno, N. (1998). The concept of "ba": building a foundation for knowledge creation. California Management Review, 40(3), 40.
[7] رجب نیا، محمدعلی؛ قاضی زاده، سیدضیاءالدین (1393). ارائه الگوی مدیریت مستند سازی تجارب پروژه‌های نفت و گاز شرکت پارس پترو. گرگان: سومین همایش ملی سالیانه علوم مدیریت نوین.
[8] نظافتی، نوید؛ رشیدی، مهسا؛ تقوی فرد، محمدتقی (1392). مقایسه تکنیک‌های استخراج دانش و ارائه یک روش شناسی ساخت یافته به منظور مستندسازی دانش. چشم انداز مدیریت دولتی، 2 (4)، 63-86
نویدی، فاطمه؛ ریاحی نیا، نصرت (1397). نقش مستندسازی در مدیریت دانش سازمانی: مطالعه موردی پژوهشکده سامانه‌های ماهواره. مجله مطالعات کتابداری و علم اطلاعات دانشگاه شهید چمران اهواز، 19(24)، 20-30.
[10] انواری رستمی، علی اصغر؛ شهائی، بهنام (1380). مدیریت دانش و سازمان یادگیرنده: تحلیلی بر نقش مستندسازی دانش و تجربه. نشریه مدیریت فناوری اطلاعات، شماره 2، 3-18.
[12] الهی، شعبان؛ بهاری فر، علی؛ صالحی، علی (1383). طراحی ساختار نظام مستندسازی تجربیات سازمانی مدیران. پژوهش های مدیریت در ایران، شماره 42، 52-23.
[13] Chell, E. (2004). Critical Incident Technique' in Cassell, C. and Symon, G. (2004). Essential guide to qualitative methods in organizational research. Sage.
[14] Koch, A., Strobel, A., Kici, G., & Westhoff, K. (2009). Quality of the Critical Incident Technique in practice: Interrater reliability and users' acceptance under real conditions. Psychology Science Quarterly, 51(1), 3.
[15] Bennet, D., & Bennet, A. (2008). Engaging tacit knowledge in support of organizational learning. Vine, 38(1), 72-94.
[16] Hughes, H. (2007). Critical incident technique. In S. Lipu, K. Williamson, & Lloyd, A. Exploring methods in information literacy research (pp. 49-66)
[17] Hughes, H. (2012). An expanded critical incident approach for exploring information use and learning. Library and Information Research, vol 36(112).
[18] Flanagan, J. C. (1954). The critical incident technique. Psychological bulletin, 51(4), 327.
[19] بیرجندی کرمانی، فاطمه؛ حسین قلی زاده، رضوان؛ جاویدی کلاته جعفرآبادی، طاهره (1395). واکاوی دانش ضمنی مدیران مدارس متوسطه در فرآیند تصمیم‌گیری. پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد. دانشگاه فردوسی مشهد.
[20] Webster, L. & Mertova, P. (2007). Using Narrative Inquiry as a Research Method. An Introduction to using Critical Event Narrative Analysis in Research on Learning and Teaching. London: Routledge.
[21] زمانی، اصغر(1395). تحلیل کیفی اصول مستندسازی تجارب سازمانی روسای دانشگاه:گامی در جهت ارزش آفرینی تجربه سازمانی. فصلنامه پژوهش در نظام‌های آموزشی، شماره 35.
[22] موسویان، سیدرسول(1394). شناسایی شیوه‌های مستندسازی و انتقال تجربه‌های(حرفه‌ای) اعضای هیئت‌علمی در دانشگاه اصفهان. فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع). سال هفتم، 3 (21)، 227-254.
[23] جمشیدی، گیتی؛ حیدری، غلامرضا؛ فرج پهلو، عبدالحسین(1395). دیدگاه‌های مدیران کتابخانه‌های دانشگاهی ایران در مورد راهکارهای مستندسازی تجارب و دانش. پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی، 6 (1)، 127-144.
[24] احمدی، علی اکبر؛ الهی، شعبان؛ صالحی، علی (1384). بررسی و تحلیل عوامل رفتاری و فرهنگی و سازوکارهای ثبت تجارب مدیران. دو ماهنامه علمی پژوهشی دانشور رفتار، 29 (10)، 28-17.
[25] Zainol, N., Lockwood, A. (2014). Understanding Service Experience: A Critical Incident Technique Approch. Academic Research International, vol. 5(4).
[26] Ro, H., Wong, J. (2012). Customer opportunistic complaints management: A critical incident approach. International Journal of Hospitality Management. Vol(31) 419– 427.
[27] Kraus, K., & Sultana, R. G. (2010). Problematising ‘cross-cultural’collaboration: critical incidents inhigher education settings. Mediterranean Journal of Educational Studies.13(1), 59-83.
[28] Hemlin,S., Olsson, L. (2011). Creativity-Stimulating Leadership:A Critical Incident Study of Leaders’ Influence on Creativity in Research Groups. CREATIVITY-STIMULATING LEADERSHIP. Vol 20(1).
[29] Yamamto, J., Gardiner, M., Tenuto. (2013). Emotion in leadership: Secondary school administrators’ perceptions of critical incidents. Educational Management Administration & Leadership.Vol. 42(2) 165–183.
[30] Schluter, J., Seaton, P., Chaboyer,W. (2007). Critical incident technique: a user’s guide for nurse researchers. Journal of Advanced Nursing. Vol 61(1), 107–114.
[31] Tronnberg, C., Hemlin, S. (2013). Lendin gdecision mak ing in banks:Acritical incident study of loan officers. European Managemen t Journal. http://dx.d oi.org/10.101 6/j.emj.20 13.03.003.
[32] Müller-Prothmann, T. (2006). Leveraging Knowledge Communication for Innovation.Framework, Methods and Applications of Social Network Analysis in Research and Development, Frankfurt a. M. et al.: Peter Lang, ISBN: 0820498890.
[33]رمضانی، ابوالفضل؛ میرزامحمدی، علی(1392). تحلیل شبکه های اجتماعی به همراه آموزش نرم افزار UCINE. تهران: جامعه شناسان.
[34] غفاری نسب، اسفندیار؛ ایمان، محمدتقی (1389). مبانی روششناختی تحلیل روایت در علوم اجتماعی. نشریة دانشکدة علوم انسانی و اجتماعی، شماره ١٢،157-129.
[35] حسین‌قلی زاده، رضوان؛ غفاریان سخن ور، زهرا (1396). تحلیل رویداد حساس: یک تکنیک موثر برای مستندسازی تجربیات سازمانی. تهران: دهمین کنفرانس بین المللی مدیریت دانش.
[36] Hettlage, R., Steinlin, M. (2006). The Critical Incident Technique in Knowledge Management-Related Contexts: A tool for exploration / planning, evaluation and empowerment /animation. This working paper has been supported and funded by: Helvetas, Swiss Association for International Cooperation Weinbergstrasse 22a, 8021 Zürich, Switzeralnd.
پژوهش های مدیریت منابع سازمانی
دوره 9، شماره 1
مهر 1398
صفحه 19-48