تبیین روابط نقشه استراتژیک با رویکرد ترکیبی تصمیم‌گیری چند معیاره فازی و برنامه‌ریزی آرمانی

نویسندگان
محمد ولی پور خطیر 1
رضوان فلاحی 2
نرجس قاسم نیا عربی 3
1 استادیار، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده علوم اقتصادی و اداری ، دانشگاه مازندران ، مازندران، ایران.
2 کارشناس ارشد مدیریت صنعتی، موسسه آموزش عالی خزر، محمودآباد، مازندران، ایران.
3 کارشناس ارشد مدیریت صنعتی، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران ، مازندران، ایران.
چکیده
نقشه‌‌های استراتژیک مسیر خلق ارزش در سازمان‌‌ها را نشان می‌دهند که شامل اهداف استراتژیک سازمان می‌‌باشند. اهداف استراتژیک زمینه تمرکز منابع سازمانی را بر مبنای کارت امتیازی متوازن فراهم می‌آورند و از آنجا که سازمان‌ها در تدوین نقشه استراتژیک خود با تعدادی از این اهداف و روابط گوناگون میان آنها رو به رو هستند، به‌کارگیری رویکردی اجرایی برای تبیین روابط میان اهداف استراتژیک ضروری است. از این رو مقاله حاضر درصدد ارائه یک روش ترکیبی به منظور شناسایی روابط علت- معلولی میان اهداف استراتژیک برای ترسیم نقشه استراتژیک می‌‌باشد، به‌طوری که با حداقل تعداد روابط، حداکثر اثرگذاری میان اهداف استراتژیک در نقشه تبیین شود. در همین راستا با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی اهمیت روابط ممکن میان اهداف تعیین و سپس با استفاده از برنامه‌ریزی آرمانی، نقشه استراتژی با توجه به اهداف حداقل‌سازی تعداد این روابط و حداکثرسازی مجموع اهمیت روابط منتخب، ترسیم شد. نتایج حاصل از تحلیل سلسله مراتبی نشان می‌دهد اهداف «حمایت از توسعه پژوهش‌های تقاضا‌محور»، «تقویت همکاری بین دستگاهی» و «حمایت از توسعه علوم و فناوری استراتژیک» ‌رتیب مهم‌ترین اهداف سطوح مشتری، فرایندها و رشد و یادگیری بوده‌اند. در ادامه به کمک برنامه‌ریزی آرمانی با تمرکز بر حداکثر تحقق اهداف استراتژیک با توجه به وزن آنها، حداقل تعداد روابط (14 رابطه از 26 رابطه) برای ترسیم نقشه استراتژیک تعیین شد. رویکرد نظام‌مند ارائه شده در این پژوهش می‌تواند مبنای تدوین نقشه استراتژیک در سازمان‌ها قرار گیرد.
کلیدواژه‌ها
ننقشه استراتژیک
کارت امتیازی متوازن
فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی
برنامه‌ریزی آرمانی
تصمیم‌گیری چند معیاره

موضوعات

عنوان مقاله English

Explaining Relationships in Strategic Map Using Combined Approach of FMCDM and GP

نویسنده English

mohammad valipour khatir 1
1 the university of mazandaran
چکیده English

Strategy maps show value creation path in any organizations which includes strategic objectives of organization. Strategic objectives can provide a focus on organization’s resources based on balanced scorecard. While organizations developing their strategy map, facing with different objectives and relationships between them, it is necessary to use a practical approach to explain the relationship between strategic objectives. This paper aims to provide a hybrid approach for identifying causal relationships between strategic objectives for drawing a strategic map, So that with minimum number of relationships, the maximum impact among the strategic objectives is clarified in the map. In this regard, the importance of all possible relationships is determined by fuzzy analytic hierarchy process (FAHP) and then strategic map was drawn by goal programming with considering to objectives of minimizing the number of relationships and maximizing total importance of the selected relationships. The FAHP results show “supporting demand-oriented researches”, “Strengthen inter-agency cooperation” and “Supporting strategic science and technology” objectives respectively have been the most important in the customer, processes and learning and growth levels of strategic map. Following by goal programming with focus on maximum reach of strategic objectives according to their weights, the minimum connections (14 relationships from 26 relationships) were selected to draw the strategic map. The systematic approach presented in this paper could be the basis of developing the strategic map for all organizations.

کلیدواژه‌ها English

strategy map
Balanced Scorecard
Fuzzy analytic hierarchy process
Goal programming
Multi-criteria decision making
[1] Lawrie G., Cobbold I. (2004) "Third-generation balanced scorecard: evolution of an effective strategic control tool", International Journal of Productivity and Performance Management, Vol. 53, No. 7, pp. 611-23.
[2] Yuecheng L., Yaoguang H., Peng S., Ruijun Z., Research on strategy deployment for manufacturing enterprises group, In Industrial Electronics and Applications, ICIEA 2009. 4th IEEE Conference on, pp. 874-879.
[3] Dror S., Barad M. (2006) "Enhancing control charts to validate strategy maps", Quality Technology and Quantitative Management, 3(4): 529-541.
[4] Kaplan R., Norton D. (2004a) "How strategy maps frame an organization's objectives", Financial Executive, 20 (2): 40-45.
[5] Kaplan R. S., Norton D. P. (2004b) "Strategy maps: Converting intangible assets into tangible outcomes", Harvard Business School Press, Boston, MA, pp. 84-85.
[6] O'Connor N. G. (2004) "Map business strategy and develop performance measures that matter: Developing a strategy map", Australian CPA Network Journal.
[7] Wang C. H., Lu I. Y., Chen C. B. (2010) "Integrating hierarchical balanced scorecard with non-additive fuzzy integral for evaluating high technology firm performance", International Journal of Production Economics, 128(1): 413-426.
[8] Chen Y. H., Chen S. C., Tsay C. L. (2010) "Business strategies in the banking industry: How to construct the most appropriate strategy by applying the BSC and AHP", Journal of Statistics and Management Systems, 13(5): 979-1001.
[9] Huang H. C., Lai M. C., Lin L. H. (2011) "Developing strategic measurement and improvement for the biopharmaceutical firm: Using the BSC hierarchy", Expert Systems with Applications, 38(5):4875-4881.
[10] Quezada L. E., Palominos P. I., Gonzalez M. A. (2013) "Application of AHP in the design of a strategy map, iBusiness, 5(03): 133.
[11] Sorayaei A., Abedi A., Khazaei R., Hossien Zadeh M., Agha Maleki S. M. S. A. (2014) "An integrated approach to analyze strategy map using BSC–FUZZY AHP: A case study of Dairy companies", European Online Journal of Natural and Social Sciences, 2(3 (s)) :1315.
[12] Yaghoobi T., Yaghoobi T., Haddadi F., Haddadi F. (2016) "Organizational performance measurement by a framework integrating BSC and AHP", International Journal of Productivity and Performance Management, 65(7): 959-976.
[13] Glykas M. (2013) "Fuzzy cognitive strategic maps in business process performance measurement", Expert Systems with Applications, 40(1): 1-14.
[14] Bukh P. N., Malmi T. (2005) Reexamining cause-and-effect principal of the balances scorecard In J. Mourtisen, S. Jönsson (Eds.), Northern Lights in Accounting, Stockholm, Libber, 2005.
[15] مرادی م.، خلج ام لیلا (1395) «ارزیابی عملکرد استراتژی تولید با استفاده از کارت امتیازی متوازن (از منظر مشتری)»، مجله پژوهش‌های مدیریت و حسابداری، 25: 56-74.
[16] تربتی ا.، ارسنجانی م. ع.، فیروزشاهی م. (1394) «تدوین نقشه استراتژی مدیریت زنجیره تأمین با ترکیب نمودار حلقه علی و کارت امتیازی متوازن»، مدلسازی در مهندسی، (13)42 : 151-165.
[17] علی احمدی ع.، جعفری اسکندری م.، خالقی غ. ح.، سلسبیل م. (1393) تعیین روابط علی - معلولی شاخص‌های توسعه‌ای علم و فناوری دانشگاه‌ها مبتنی بر مدلسازی ساختاری تفسیری و نقشه شناختی خاکستری با رویکرد کارت امتیازی متوازن (مطالعه موردی: دانشگاه علم و صنعت ایران).
[18] اکبریان م.، نجفی س. ا. (1393) «ترسیم نقشه استراتژی در کارت امتیازی متوازن با استفاده از روش دیمیتل»، فصلنامه مطالعات مدیریت صنعتی، (12) 34: 133-155.
[19] الهی س. م.، حسن‌زاده حسینی دا.، ظفری ن. (1393) طراحی نقشۀ استراتژی برای شرکت‌های تولیدی با استفاده از شاخص‌های مهم عملکرد کارت امتیازی متوازن و روش دیمتل (مطالعۀ موردی: شرکت میهن). نشریه مدیریت صنعتی: 1-22‎.
[20] مقبل باعرض ع.، آذر ع.، تقوی ا.، نهاوندی ب. (1392) «ارائه روش‌شناسی پالایش اهداف استراتژیک به منظور تدوین نقشه استراتژی: رویکرد ترکیبی بسط عملکرد کیفیت و غربال‌گری فازی»، چشم‌انداز مدیریت صنعتی، 11 : 9-38.
[21] فرهنگی ع. ا.، سلطانی‌فر م.، محکمی ع. ا.، دانایی ا. (1392) «معرفی نظام ارزیابی عملکرد مبتنی بر نقشه راهبردی (روزنامۀ همشهری)»، فصلنامه مدیریت دولتی، 4: 157-200.
[22] Hu B., Leopold-Wildburger U., Strohhecker J. (2017) "Strategy map concepts in a balanced scorecard cockpit improve performance", European Journal of Operational Research, 258(2): 664-676.
[23] Rahimnia F., Kargozar N. (2017) "Objectives priority in university strategy map for resource allocation", Benchmarking: An International Journal, 23(2): 1-24.
[24] Elbanna S., Eid R., Kamel H. (2015) "Measuring hotel performance using the balanced scorecard: A theoretical construct development and its empirical validation", International Journal of Hospitality Management, 51: 105-114.
[25] Jafari M., Shahanaghi K, Tootooni M. (2014) "Strategy map paths ranking based on Balanced Scorecard via integrated Approach of Fuzzy ANP and Fuzzy VIKOR.", Department of Industrial Engineering, Iran University of Science & Technology.
[26] Tjader Y., May J. H., Shang J., Vargas L. G., Gao N. (2014) "Firm-level outsourcing decision making: A balanced scorecard-based analytic network process model", International Journal of Production Economics, 147: 614-623.
[27] Valderrama T. G., Cornejo V. R., Bordoy D. R. (2013) Balanced scorecard and efficiency: Design and empirical validation of a strategic map in the university by means of DEA.
[28] Wu H.Y. (2013) Constructing a strategy map for banking institutions with key performance indicators of the balanced scorecard, Eval.Prog.Plan, 35: 303–320.
[29] Chen F. H., Hsu T. S., Tzeng G. H. (2011) "A balanced scorecard approach to establish a performance evaluation and relationship model for hot spring hotels based on a hybrid MCDM model combining DEMATEL and ANP", International Journal of Hospitality Management, 30(4): 908-932.
[30] Jassbi J., Mohamadnejad F., Nasrollahzadeh H. (2011) "A fuzzy DEMATEL framework for modeling cause and effect relationships of strategy map", Expert Systems Application, 38: 5967–5973.
[31] Yüksel İ., Dağdeviren M. (2010) "Using the fuzzy analytic network process (ANP) for Balanced Scorecard (BSC): A case study for a manufacturing firm", Expert Systems with Applications, 37(2): 1270-1278.
[32] Quezada L. E., Cordova F. M., Palominos P., Godoy K., Ross J. (2009) "Method for identifying strategic objectives in strategy maps", International Journal of Production Economics, 122(1): 492-500.
[33] Lee S. H. (2010) "Using fuzzy AHP to develop intellectual capital evaluation model for assessing their performance contribution in a university", Expert Systems with Applications, 37(7): 4941-4947.‌
[34] Chang D. Y. (1996) "Applications of the extent analysis method on fuzzy AHP", European journal of operational research, 95(3) :649-655.
[35] Quezada L. E., López-Ospina H. A. (2014) "A method for designing a strategy map using AHP and linear programming", International Journal of Production Economics, 158: 244-255.
[36] Pan J. N., Nguyen H. T. N. (2015) "Achieving customer satisfaction through product–service systems", European Journal of Operational Research, 247(1): 179-190
پژوهش های مدیریت منابع سازمانی
دوره 7، شماره 4
بهمن 1396
صفحه 205-229