نقد و بررسی مدل فرهنگ سازمانی دنیسون به روش فراتحلیل

نویسندگان
استادیار، گروه منابع انسانی، مجتمع مدیریت، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران، ایران
چکیده
مدل فرهنگ سازمانی دنیسون یکی از مقبول‌ترین مدل‌های سنجش فرهنگ سازمانی است ولی استفاده از روش فرا‌تحلیل در بررسی مقالات منتشر شده در درگاه جهاد دانشگاهی و درگاه نشریات دانشگاه‌های تهران، شهید بهشتی، تربیت مدرس و علامه طباطبایی نشان داد که در تمامی این مقالات، مقادیر یکسانی برای فرهنگ‌های مشارکت، ثبات، انعطاف‌پذیری و مأموریت گزارش شده است. به منظور تعیین علت این پدیده، مقاله دنیسون و میشرا که در 1995 منتشر شده است، به دقت بررسی شد. مطالعه این پژوهش نشان داد که مدل فرهنگ سازمانی دنیسون دارای سه نقص اساسی است. اولین مسئله تقلیل فرهنگ سازمانی به چند مؤلفه محدود شامل میزان مشارکت کارکنان در تصمیم‌گیری‌ها، مشخص بودن رویه‌های انجام کار در سازمان (ثبات)، انعطاف‌پذیری در برابر محیط و داشتن مأموریت مکتوب است. دومین نقص مدل دنیسون استفاده از طیف پنج‌گانه لیکرت برای سنجش خصیصه‌های فرهنگی است که موجب می‌شود مقادیر گزارش شده برای ابعاد چهارگانه به یکدیگر نزدیک باشند. نقص سوم به علت استفاده از آزمون همبستگی برای سنجش رابطه میان بهره‌وری و فرهنگ در پژوهش اصلی است که موجب تأیید ارتباط میان هر چهار فرهنگ و بهره‌وری شده است. از این رو برخلاف هدف اولیه دنیسون که درصدد تبیین علل تفاوت بهره‌وری در میان شرکت‌های مورد بررسی و تعیین فرهنگ تأثیرگذار بر بهره‌وری شرکت‌ها بود، مدل نهایی اینک به‌طور همزمان شامل هر چهار خصیصه فرهنگی است.
کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله English

A Critique of The Denison’s Organizational Culture Model: A Meta-Analysis

نویسندگان English

Gholamreza ASGARI
masih ebrahimi
majid ramezan
چکیده English

Denison’s Organizational Culture Model (DOCS) was used widely by academics and practitioners today. However we included thepapershas published in Iranian journals that was published in several Iranian universities in a systematic review and results of a meta-analysis suggested that all cultures’ traits; involvement, Consistency, adaptability, and mission have similar measures. We found some methodological errors in the Denison and Mishra (1995) paper. First of all the correlation test wasn’t suite statistical test to compare the four traits of organizational cultures. And finally the five point Likertmeasurement in not good enough to measure the traits of organizational cultures. We should be concerned about the relation between organizational effectiveness and four traits of organizational cultures based on these methodological errors.

کلیدواژه‌ها English

Organizational culture
Denison’s Model
Mishra
Meta-analysis
[1]    Denison D. R. (1984) "Bringing corporate culture to bottom line", Organizational Dynamics, Vol. 13, No. 2.
[2]    Denison D. R. , Mishra A. K. (1995) "Toward a theory of organizational culture and effectiveness", Organization Science, Vol. 6, No. 2.
[3]    Fey C. F., Denison D. R. (2003) "Organizational culture and effectiveness: Can American theory be applied in Russia?" Organization Science، Vol. 14, No. 6.
[4]  نصیری‌باری ح، محمدی فاتح ا.، صمیمی م. (1389) «بررسی فرهنگ سازمانی دانشگاه افسری امام علی( ع) بر‌اساس مدل دنیسون»، مدیریت نظامی، دوره دهم، شماره 40.
[5]  رحیم‌نیاف.، علیزاده م. (1388) «بررسی ابعاد فرهنگ سازمانی بر‌اساس مدل دنیسون از نظر اعضای هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد»، مطالعات تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی، دوره دهم، شماره 1، 1388.
[6]  براتی مارنانی ا، قادری ا.، گوهری م.؛ صادقی ا. (1389) «بررسی فرهنگ سازمانی بیمارستان شهید هاشمی‌نژاد بر‌اساس مدل دنیسون» مدیریت سلامت، دوره سیزدهم، شماره 40.
[7]  ایران‌زاده س.، محمودیی اشان م. (1389) «شناخت مدل فرهنگ سازمانی بر‌اساس مدل دنیسون، شرکت پلی نار»، فراسوی مدیریت، دوره چهارم، شماره 15.
[8]  قربانی م.، اسدی ح.، شریفی م. (1388) «ارتباط بین فرهنگ سازمانی و اثربخشی در سازمان تربیت بدنی جمهوری اسلامی ایران بر اساس مدل دنیسون»، علوم حرکتی و ورزش، دوره چهاردهم، شماره 2.
[9]  ضیایی م، روشندل اربطانی ط.، نرگسیان ع. (1390) «بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و تهعد سازمانی در میان کارکنان کتابخانه‌های دانشگاه تهران: بر‌اساس مدل فرهنگ سازمانی دنیسون»، نشریه تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی، دوره پنجاه و پنجم، شماره 44.
[10]  دانایی‌فرد ح.،فانی ع.، براتی ا. (1390) «تبیین نفش فرهنگ سازمانی در سکوت سازمانی در بخش دولتی»، چشم‌انداز مدیریت دولتی، دوره هشتم، شماره 2.
[11]  کردناییج ا.، فانی ع.، مسعودی ز. (1390) «فرهنگ سازمانی حلقه مفقوده شفافیت سازمانی و عملکرد سازمان»، مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره دوازدهم، شماره 2.
[12]  حقیقت منفرد ج.، هوشیار آ. (1389) «بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و مدیریت دانش: مطالعه موردی شرکت ملی نفت ایران»، مدیریت و منابع انسانی در صنعت نفت، دورهچهارم، شماره 11.
[13]  یمانی‌زاده ح.، قاسمعلی‌پور ح. (1391) «رابطه بین فرهنگ سازمانی و کارآفرینی سازمانی در اداره کل تربیت بدنی خراسان رضوی»، مدیریت و رفتار سازمانی در ورزش، دوره یکم، شماره 1.
[14]  کلاته سفیری م.، تندنویس ف. (1391) «رابطه بین فرهنگ سازمانی و کارآفرینی سازمانی در اداره کل تربیت بدنی استان تهران»، پژوهش در مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی، دوره دهم، شماره 20.
[15]  دارایی م.، پارسا عمل، ا. (1392) «بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی بر مسئولیت اجتماعی در شرکت خودروسازی سایپا»، مدیریت دولتی، دوره پنجم، شماره 4.
[16]  رضوانی ح؛ سهام خدم م. (1390) «مطالعه تطبیقی گونه‌شناسی‌های فرهنگ سازمانی مطالعه موردی شرکت‌های پگاه فارس و شام شام»، مدیریت دولتی، دوره ششم، شماره 3.
[17]  یزدخواستی ب.، آذربخش ع. م.؛ مرتضوی آب الوان ر. (1393) «رابطه بین جنیست و فرهنگ سازمانی مورد مطالعه: کتابخانه ملی جمهوری اسلامی» زن در توسعه و سیاست، دوره دوازدهم، شماره 3.
[18]    Ouchi W. G.,Wilkins A. L. )1985) "Organizational culture", Annual Review of Sociology,Vol. 11.
[19]    Keesing R. M. )1974) "Theories of culture", Annual Review of Anthropology,Vol. 3.
[20]    Wilkins A. L. , Ouchi W. G. )1983) "Efficient cultures: Exploring the relationship between culture and organizational performance", Administrative Science Quarterly,Vol. 28, No. 3.
[21]    Smircich L. (1983) "Concepts of culture and organizational analysis", Administrative Science Quarterly, Vol.28, No. 3.
[22]    Barely S. R., Meyer G. W., Gash D. C. (1988) "Cultures of culture: Academics, practitioners and the pragmatics of normative control", Administrative Science Quarterly, Vol. 33, No.1.
[23]    Allaire Y., Firsirotu M. E. (1984) "Theories of organizational culture", Organization Studies, Vol. 5, No.3.
[24]    McCurdy H. E. (1992) "NASA's organizational culture", Public Administration Review, Vol. 52, No. 2.
[25]    Dingara P. O., Pathak, V. K. (1972) "Organizational culture and managers", Indian Journal of Industrial Relations, Vol. 8, No. 2.
[26]    Shein E. H. (1981) "Does Japanese management style have a message for American managers?" Sloan Management Review, Vol. 23, No. 4.
[27]    Schein E. H. (1983) "The role of the founder in creating organizational culture", Organizational Dynamics, Vol. 12, No. 1.
[28]    Schein E. H. (1984) Coming to a new awareness of organizational culture", Sloan Management Reviw, Vol. 25, No. 2 .
[29]    Hatch M. J. (1993) "The dynamics of organizationalc ulture", Academy of Management Review, Vol. 18, No. 4.
[30]    Schein E. H. (1990) "Organizational culture", American Psychologist, Vol. 45, No. 2.
[31]    Marcoulides G. A., Heck R. H. (1993) "Organizational culture and performance: Proposing and testing a model", Organization Science, Vol. 4, No. 2.
[32]    Byles C. M., Aupperle K. E., Arogyaswamy, B. (1991) "Organizational culture and performance", Journal of Managerial Issues, Vol .3, No .4.
[33]    Saffold G. S. (1988) "Culture traits, strength and organizational performance: Moving beyond "Strong" Culture", The Academy of Management Review, Vol. 13, No. 4.
[34]    Singh P., Das G. S. (1978) "Organizational culture and its impact on commitment to work", Journal of Industrial Relations, Vol .13, No. 4.
[35]    Cameron K. S., Quinn R. E. (2006) Diagnosing and Changing Organizational Culture: Based on the Competing Values Framework. San Francisco: The Jossey-Bass.
[36]   محمدی م. ع.؛ وداهیر ا.؛ سیفی ع.؛ مشتاق ر. (1391) « فرا‌تحلیل مطالعات فقر در ایران»، رفاه اجتماعی، دوره دوازدهم، شماره 45.
[37]   ازکیا م، توکلی م. (1385) « فرا‌تحلیل مطالعات رضایت شغلی در سازمان‌های آموزشی»، نامه علوم اجتماعی، شماره 27.
[38]   گنجی ک.، تقوی س.، عطیمی ف. (1394) «فرا‌تحلیل متغیرهای همبسته با خلاقیت»، ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، دوره چهارم، شماره 4.
[39]    Denison D., Nieminen L., Kotrba L. (2012) "Diagnosing organizational cultures: A conceptual and empirical review of culture effectiveness surveys", European Journal of Work and Organizational Psychology, Vol. 23, No. 1.
[40] عسگری غ.، سنجقی م.، نوربخشیان م. (1393) «جابجایی عوامل انگیزاننده و نگهدارنده هرزبرگ: واقعیت یا تصادف»، پژوهشهای مدیریت منابع سازمانی، دوره چهارم، شماره 2