تأثیر تعارض کار- خانواده بر فرسودگی شغلی بر تمایل به ترک سازمان؛ مقایسه‌ تطبیقی بیمارستان‌های بخش خصوصی و دولتی

نویسندگان
1 استاد دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
2 دانشیار دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
3 کارشناس ارشد مدیریت دولتی گرایش منابع انسانی دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
چکیده
هدف این مقاله بررسی تأثیر تعارض کار- خانواده از طریق فرسودگی شغلی بر تمایل به ترک پرستاران از سازمان می‌باشد. جامعه آماری پژوهش را بیمارستان‌های امام خمینی، فیروزگر، دی و شهید هاشمی‌نژاد شهر تهران تشکیل می‌دهند که با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای تعداد 275 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های کولموگروف- اسمیرنوف، همبستگی پیرسون، تحلیل عاملی تأییدی، t با دو نمونه مستقل و مدل‌سازی معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
نتایج پژوهش نشان می‌دهد که تعارض کار- خانواده هم به صورت مستقیم و هم به صورت غیر مستقیم با تمایل به ترک پرستاران رابطه مثبت و معناداری دارد. همچنین مشخص شد که تعارض کار- خانواده موجب افزایش فرسودگی شغلی پرستاران می‌شود. تفاوت میزان تعارض کار- خانواده پرستاران بیمارستان‌های خصوصی و دولتی در سطح اطمینان 95 درصد معنادار بود و می‌توان گفت که تعارض کار- خانواده بیمارستان‌های بخش دولتی بیشتر از بیمارستان‌های بخش خصوصی است؛ اما در مورد میزان فرسودگی شغلی و تمایل به ترک پرستاران در دو بخش خصوصی و دولتی تفاوت معنا‌داری مشاهده نشد.



هدف این مقاله بررسی تأثیر تعارض کار- خانواده از طریق فرسودگی شغلی بر تمایل به ترک پرستاران از سازمان می‌باشد. جامعه آماری پژوهش را بیمارستان‌های امام خمینی، فیروزگر، دی و شهید هاشمی‌نژاد شهر تهران تشکیل می‌دهند که با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای تعداد 275 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های کولموگروف- اسمیرنوف، همبستگی پیرسون، تحلیل عاملی تأییدی، t با دو نمونه مستقل و مدل‌سازی معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
نتایج پژوهش نشان می‌دهد که تعارض کار- خانواده هم به صورت مستقیم و هم به صورت غیر مستقیم با تمایل به ترک پرستاران رابطه مثبت و معناداری دارد. همچنین مشخص شد که تعارض کار- خانواده موجب افزایش فرسودگی شغلی پرستاران می‌شود. تفاوت میزان تعارض کار- خانواده پرستاران بیمارستان‌های خصوصی و دولتی در سطح اطمینان 95 درصد معنادار بود و می‌توان گفت که تعارض کار- خانواده بیمارستان‌های بخش دولتی بیشتر از بیمارستان‌های بخش خصوصی است؛ اما در مورد میزان فرسودگی شغلی و تمایل به ترک پرستاران در دو بخش خصوصی و دولتی تفاوت معنا‌داری مشاهده نشد.
کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله English

The Effect of Work-Family Conflict on Intention to leave by Job Burnout as a Mediator; a Comparative Study between Public and Private Hospitals

نویسندگان English

Fattah Sharif zadeh 1
Vajhollah Ghorbani zadeh 2
Ali Mohammadi Mahmouei 3
1 . Professor, faculty of Management and Accounting, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
2 Assist Professor, faculty of Management and Accounting, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
3 MA. of Human Resourse Management, faculty of Management and Accounting, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
چکیده English

The purpose of this paper is to study and evaluate the effect of Job - Family Conflict on intention of nurses to quit their jobs in public and private hospitals (A comparative Study), by job burnout as mediator. Statistical society of this research was formed by Emam Khomeini, Firouzgar, Day & Hasheminejad hospitals. 275 nurses was selected randomly among those hospitals. Data analyzing performed by Kolmogorov-Smirnov test, Pearson Correlation test, Conformity Factors Analysis and Structural Equestrians Modeling. The findings showed that Job-Family Conflict has a meaningful (direct and indirect) effect on nurses' intention to quit. We also found that Job-Family Conflict can increase nurses' job burnout. With 95 percent confidence, differences between Job-Family Conflict in public hospitals and private ones was meaningful and Job-Family Conflict occurrence in public hospitals was greater than private hospitals. There was no meaningful difference between public and private hospitals in job burnout level and intention to quit.

کلیدواژه‌ها English

Job-Family Conflict
Job Burnout
Intention to quit
Private Hospital
Public Hospital
 
[1]  اکبری شریف ن.؛ رابطه رگه‌های شخصیت و فرسودگی شغلی پرستاران؛ پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، 1389.
[2]   Taris T.; "Is there a relationship between burnout and objective performance?"; A Critical Review of Work & Stress ,Vol. 16, No. 20, 2006.
[3] سبک رو م.، کلهریان ر.، کامچو ز.، طالقانی غ.ر.؛ تعارض کار- خانواده: نقش ادارک حمایت‌های سازمانی در قصد ترک خدمت (مورد کاوی پرستاران بیمارستان‌های شهر تهران)؛ فصلنامه مدیریت دولتی، دوره 3، شماره 6، 1390.
[4] صلاحیان ا.، عریضی ح. ر.، بابامیری م.، عسگری آ.؛ عوامل پیش بین سندرم فرسودگی شغلی؛ پژوهش پرستاری، دوره 6، شماره 23، 1390.
[5]   Brummelhuis L. L., Lipple T. V., Kluwer E. S., Flap H.;"Positive and negative effects of family involvement on work-related burnout"; Journal of Vocational Behavior,Vol. 73, 2008.
[6] بدری گرگری ر.، لطفی‌نیا ح.، محمد‌نژاد م.؛ فرسودگی شغلی کارکنان پذیرش بیمارستان‌های تبریز: نقش ویژگی‌های شخصیتی و روش‌های مقابله‌ای؛ دو ماهنامه دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، دوره 4، شماره 9، 1390.
[7] حسینی م. ح.، شریف‌زاده غ. ر.، خزاعی ط.؛ بررسی فرسودگی شغلی در دندان‌پزشکان شهر بیرجند؛ مجله دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی تهران، دوره 2، شماره 24، 1390.
[8]   Lambert E., Hogan N. L., Altheimer I.; "The association between work-family conflict and job burnout among correctional staff:A preliminary study"; Am J Crim Just, Vol. 35, 2010.
[9]   Vuorensyrja M., Malkia M.; "Nonlinearity of the effects of police stressors on police officer burnout"; An International Journal of Police Strategies & Management,Vol. 34, No. 3, 2010.
[10]  Martinussen M., Richardsen A., Burke R.; "Job demands, job resources, and burnout among police officers"; Journal of Criminal Justice, Vol. 35, 2007.
[11] خدا‌بخش م. ر.، منصوری پ.؛ بررسی نقش ابعاد انطباقی و غیر انطباقی شوخص و بهزیستی روانشناختی در فرسودگی شغلی پرستاران؛ مجله علمی- پژوهشی دانشکده پرستاری و مامایی مشهد، دوره 10، شماره3 و4، 1389.
[12] امیری م.، اسدی م. ر.، دلبری راغب ف.؛ بررسی وضعیت فرسودگی شغلی در میان کارکنان بانک و ارائه راهکارهای بهبود وضعیت آن؛ مدیریت بازرگانی، دوره 7، شماره 3، 1390.
[13] احمدی ع.، ا.، مبارکی ح.، عسکری‌نژاد م.؛ بررسی عوامل مؤثر در قصد ترک خدمت پرستاران؛ مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، دوره17، 1391.
[14] هندیجانی ط.، بیرجندی م.، فرد اسدی ز.، مهیاد س.؛ مروری بر تعارض کار- خانواده. ششمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، 1387.
[15]  Madsen S. R.;"Work and family conflict: Can home-based teleworking make a difference"; International Journal of Organization Theory and Behavior, 2006.
[16]  Peters P., Dulk L. D., Lippe, T. V.; "The effects of time-spatial flexibility and new working conditions on employees’ work-life balance: The Dutch Case"; Community, Work & Family,Vol. 12 , No. 3, 2009.
[17]  Porter S., Ayman R.; "Work flexibility as a mediator of the relationship between work–family conflict and intention to quit"; Journal of Management & Organization ,Vol. 16, 2010.
[18]  Bruck CS, Allen TD, Spector PE.; "The relation between work-family conflict and job satisfaction: a finer- grained analysis"; Journal of Vocational Behavior, Vol. 60. 2002.
[19]  Duxbury L. E., Higgins C. A., Mills S.; "After-hours telecommutings and work-family conflict:A comparative analysis"; Information Systems Research, Vol. 3, No. 2, 1992.
[20]  Thanacoody R. P., Bartram T., Casimir G.; "The effects of burnout and supervisory social support on the relationship between work-family conflict and intention to leave"; Journal of Health Organization and Management, Vol. 23, No. 1, 2009.
[21]  Thorsen, V. C., Tharp, A. L., & Meguid, T.; High rates of burnout among maternal health staff at a referral hospital in Malawi:A cross-sectional study. BMC Nursing, Vol., 10, No. 9, 2011.
[22] دلپسند م.، نصیری پور ا.ا.، رئیسی پ.، شهابی م.؛ رابطه هوش عاطفی با فرسودگی شغلی پرستاران بخش‌های مراقبت ویژه. پرستاری مراقبت ویژه، دوره 2، شماره4، 1390.
[23]  Allen T. D., Herst D. E. L., Bruck C. S., Sutton M.; "Consequences associated with work-to-family conflict: A review and agenda for future research"; Journal of Occupational Health Psychology, 5, 2000.
[24]  Montgomery A. J., Peters M. C., Schaufeli W. B., Den Ouden M.;"Work-home interference among newspaper managers: Its relationship with burnout and engagement", Anxiety, Stress, and Coping, Vol. 16, No. 2, 2003.
[25] محمدی مهموئی ع.؛ تأثیر تعارض کار- خانواده از طریق فرسوگی شغلی بر تمایل به ترک سازمان؛ پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی، 1391.
[26] میزرامحمدی ف.؛ پیش‌زمنیه‌ها و پیامدهای بدبینی سازمان (مطالعه موردی کارکنان شرکت تجارت الکترونیک پارسیان)؛ پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی، 1390.
[27]  Tett R., Meyer J.; "Job satisfaction, organizational commitment, turnover intention & turnover: Path analysis based on meta-analytic findings; Personnel Psychology, Vol. 46, 1993.
[28] دعایی ح.، مرتضوی س.، کوشازاده س. ع.؛ اثر توانمندسازی بر تمایل به ترک خدمت کارکنان؛ فصلنامه علمی- پژوهشی مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، سال دوم، شماره 3 و 4، پاییز و زمستان 1389.
[29]  Schaufeli W. B., Bakker A. B.; "Job demands, job resources and their relationship with burnout and engagement: A multi-sample study"; Journal of Organizational Behavior, 25, 2004.
[30]  Carlson D., Kakmar K., Williams L.; "Construction and initial validation of a multidimensional measure of work - family conflicts; Journal of Vocational Behavior, Vol. 56, 2000.
[31]  Maslach C., Jackson S., Leiter M.; Maslach burnout inventory manual, (3rd ed.). Palo Alto, CA.: Consulting.1996.
[32]  Tei M., Yamazakei Y.; "The effect of work and organizational characteristics on individual and organizational outcomes of an information service company"; San Ei Shi , Vol. 45, 2003.